KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI
KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 5176
Kabul Tarihi : 25/5/2004
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 8/6/2004 Sayı :25486
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 43
Amaç ve kapsam
Madde 1- Bu Kanunun amacı, kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık,
tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkeleri
belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere Kamu Görevlileri Etik Kurulunun kuruluş, görev
ve çalışma usul ve esaslarının belirlenmesidir.
Bu Kanun, genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi
teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel
kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair adlarla
kurulmuş olan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan; yönetim ve denetim kurulu ile
kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm personeli kapsar.
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk
Silahlı Kuvvetleri ve yargı mensupları ve üniversiteler hakkında bu Kanun hükümleri
uygulanmaz.
Kuruluş
Madde 2- Bu Kanunda yazılı görevleri yerine getirmek üzere Başbakanlık bünyesinde
Kamu Görevlileri Etik Kurulu (Kurul) kurulmuştur.
Bakanlar Kurulu, bu Kanun kapsamındaki konularda her türlü kararları almak ve
uygulamak üzere;
a) Bakanlık görevi yapmış olanlar arasından bir üye,
b) İl belediye başkanlığı yapmış olanlar arasından bir üye,
c) Yargıtay, Danıştay, Sayıştay üyeliği görevlerinden emekliye ayrılanlar arasından üç
üye,
d) Müsteşarlık, büyükelçilik, valilik, bağımsız ve düzenleyici kurul başkanlığı
görevlerinde bulunmuş veya bu görevlerden emekliye ayrılanlar arasından üç üye,
e) Üniversitelerde rektörlük veya dekanlık görevlerinde bulunmuş öğretim üyeleri
veya bunların emeklileri arasından iki üye,
f) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında en üst kademe yöneticiliği
yapmış olanlar arasından bir üye,
Olmak üzere toplam onbir üyeyi biri Başkan olmak üzere seçer ve atar.
Kurul başkan veya üyeliğine atanacaklar hakkında, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti
Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası hükmü ile ek 68 inci
maddesinin dördüncü fıkrası hükmü uygulanmaz ve bu kişiler Kurulda emekli aylıkları
kesilmeksizin çalıştırılır.
Üyelerin görev süresi dört yıldır. Süresi dolan üyeler Bakanlar Kurulunca yeniden
seçilebilirler. Kurul üyelerinin görev süresi dolmadan görevlerine son verilemez. Ancak
üyeler, ciddi bir hastalık veya engellilik nedeniyle iş görememeleri veya atamaya ilişkin
şartları kaybetmeleri halinde, atandıkları usule göre süresi dolmadan görevden alınır. Üyeler,
görevi kötüye kullanmaktan veya yüz kızartıcı bir suçtan mahkûm olmaları halinde ise
Başbakan onayıyla görevden alınır. Görevden alma nedeniyle veya süresi dolmadan herhangi
bir sebeple boşalan Kurul üyeliklerine bir ay içerisinde Bakanlar Kurulunca yeniden atama
yapılır. Bu şekilde atanan üye, yerine atandığı üyenin görev süresini tamamlar.(1)
Kurul, Başkanın daveti üzerine en az altı üyeyle toplanır ve üye tam sayısının salt
çoğunluğunun aynı yöndeki oyu ile karar verir. Toplantı kararları ilgililere duyurulur. Kurul
ayda dört defa toplanır. Kurul Başkan ve üyelerinin toplantılara katılmaları esastır. Arka
arkaya üç toplantıya veya bir yıl içinde toplam on toplantıya katılmayan üyeler istifa etmiş
sayılırlar.
Kurulun sekretarya hizmetleri Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü
tarafından yerine getirilir.
Kurul Başkan ve üyelerine, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri saklı kalmak
koşuluyla, fiilen görev yapılan her gün için (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı
ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir. Bu ödemeden damga vergisi hariç
herhangi bir kesinti yapılmaz.
Huzur hakkı ve Kurulun diğer ihtiyaçları için her yıl Başbakanlık bütçesine gerekli
ödenek konulur.
Kurulun görevleri
Madde 3- Kurul, kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik
davranış ilkelerini hazırlayacağı yönetmeliklerle belirlemek, etik davranış ilkelerinin ihlâl
edildiği iddiasıyla re’sen veya yapılacak başvurular üzerine gerekli inceleme ve araştırmayı
yaparak sonucu ilgili makamlara bildirmek, kamuda etik kültürünü yerleştirmek üzere
çalışmalar yapmak veya yaptırmak ve bu konuda yapılacak çalışmalara destek olmakla
görevli ve yetkilidir.
Kurula veya yetkili disiplin kurullarına başvuru
Madde 4- Bu Kanun kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarında etik davranış
ilkelerine aykırı uygulamalar bulunduğu iddiasıyla, en az genel müdür veya eşiti seviyedeki
kamu görevlileri hakkında Kurula başvurulabilir. Hangi unvanların genel müdür eşiti
sayılacağı kurum ve kuruluşların teşkilât yapısı ve yürüttükleri hizmetlerin niteliği dikkate
alınarak Kurul tarafından belirlenir.
Diğer kamu görevlilerinin, etik davranış ilkelerine aykırı uygulamaları bulunduğu
iddiasıyla yapılacak başvurular, ilgili kurumların yetkili disiplin kurullarında, Kurul
tarafından çıkarılan yönetmeliklerde belirlenen etik davranış ilkelerine aykırılık olup olmadığı
yönünden değerlendirilir. Değerlendirme sonucu alınan karar, ilgililere ve başvuru sahibine
bildirilir.
Başvurular, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunda belirlenen
esaslara göre, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile
Türkiye’de ikamet eden yabancı gerçek kişiler tarafından yapılabilir. Ancak, kamu
görevlilerini karalama amacı güden, haklı bir gerekçeye dayanmayan, başvuru konusuyla
ilgili yeterli bilgi ve belge sunulmamış başvurular değerlendirmeye alınmaz.
Yargı organlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlanmış bulunan
uyuşmazlıklar hakkında Kurula veya yetkili disiplin kurullarına başvuru yapılamaz. İnceleme
sırasında yargı yoluna gidildiği anlaşılan başvuruların işlemi durdurulur.
İnceleme ve araştırma
Madde 5- Kurul, başvurular hakkındaki inceleme ve araştırmasını etik davranış
ilkelerinin ihlâl edilip edilmediği çerçevesinde yürütür. Kurul, kendisine şikâyet veya ihbar
yoluyla ulaşan başvurular üzerine yapacağı inceleme ve araştırmayı en geç üç ay içinde
sonuçlandırmak zorundadır.
Kurul, inceleme ve araştırma sonucunu ilgililere ve Başbakanlık Makamına yazılı
olarak bildirir.
(İptal üçüncü fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 4/2/2010 tarihli ve E.: 2007/98,
K.:2010/33 sayılı Kararı ile.)(2)
Bu Kanuna göre yapılan inceleme ve araştırmalar, genel hükümlere göre ceza
kovuşturmasına veya tâbi oldukları personel kanunları hükümlerine göre disiplin
kovuşturmasına engel teşkil etmez.
Bilgi ve belge istenmesi
Madde 6- Bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşları, Kurulun başvuru konusu
ile ilgili olarak istediği bilgi ve belgeleri vermek zorundadırlar.
Kurul, bu Kanunun kapsamındaki kuruluşlardan ve özel kuruluşlardan ilgili
temsilcileri çağırıp bilgi alma yetkisine sahiptir.
Yönetmelik
Madde 7- Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin hususlar, Kurulca hazırlanacak
yönetmeliklerle belirlenir. Kurul tarafından hazırlanacak yönetmelikler Başbakan onayı ile
yürürlüğe konulur.
Madde 8- (19.4.1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet
ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile ilgili olup yerine işlenmiştir.)3
Madde 9- (14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile ilgili olup
yerine işlenmiştir.)4
Yürürlük
Madde 10- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 11- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan
“sakatlık” ibaresi “engellilik” olarak değiştirilmiştir.
(2) Sözkonusu Karar 18/5/2010 tarihli ve 27585 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
İptal edilen üçüncü fıkra:
“Kurul, başvuruya konu işlem veya eylemi gerçekleştiren kamu görevlisinin, etik davranış ilkelerine
aykırı işlem veya eylemi olduğunu tespit etmesi ve bu kararın kesinleşmesi halinde, bu durumu Başbakanlık,
Kurul kararı olarak Resmi Gazete aracılığıyla kamuoyuna duyurur. Ancak, Kurul kararlarının yargı tarafından
iptali halinde Kurul, yargı kararını yerine getirir ve Resmi Gazetede yayımlatır.”
(3)MADDE 8. — 19.4.1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla
Mücadele Kanununun 9 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Ancak, Kamu Görevlileri Etik Kurulu mal bildirimlerini gerektiğinde inceleme yetkisine sahiptir. Mal
bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar ve özel finans
kurumları dahil) talep edilen bilgileri en geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.”
(4)4 MADDE 9. — 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 29 uncu maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
“Kamu Görevlileri Etik Kurulu, hediye alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az genel müdür veya
eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince alınan hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı sonunda
bu görevlilerden istemeye yetkilidir.”
