Yasa Önünde Eşitlik İlkesi Özel Yarışma Sınavı – Mali Haklar

Ankara 5. İdare Mahkemesi’nin 20.02.2013 günlü, E:2012/660, K:2013/226 sayılı kararıyla; yükseköğrenim mezunu olan ve 16 yıl kamu görevi yaptıktan sonra 4046 sayılı Kanun uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığında uzman kadrosuna atanan davacının, ilgili yasa hükmünün istisnai olarak düzenlediği parantez içindeki, yüksek öğrenimli olup en az sekiz yıl mesleki görev yaptıktan sonra özel Kanun hükümlerine göre ataması gerçekleştirilen personel olarak değerlendirilmesi gerektiğinden, yeni yasa hükmüyle getirilen ek gösterge rakamından yararlandırılmamasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, söz konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların 666 sayılı KHK’nın ilk uygulandığı tarihten itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmiştir.

Davalı idare; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlarının aylık ücret ödemesine ilişkin düzenlemenin 666 sayılı KHK’nın 1. maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen Ek 10. Maddeyle yapıldığını, yeni hukuki duruma göre aylık ücretlerinde her hangi bir düşüşün olmadığını, öte yandan, davacının, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlığı mesleğine özel yarışma ve yeterlik sınavı ile girmediğini, ayrıca, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının özel ( 4046 sayılı ) Kanununda, belli şartları taşıyan uzman yardımcılarının en az sekiz yıl görev yaptıktan sonra uzman kadrosuna atanabileceği yönünde bir düzenlemenin de bulunmadığını, bu nedenle, 657 sayılı Yasa’ya ekli I sayılı Cetvelin I/g bendi kapsamında 3600 ek gösterge rakamından faydalandırılmasına imkan olmadığını öne sürmekte ve İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un

6. maddesinin ikinci fıkrasında, idarede; Başkan, Başkan Yardımcısı, Başkanlık Müşaviri, 1. Hukuk Müşaviri, Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Proje Grup Başkanı, Avukat, Uzman (Şube Müdürü), Uzman, Uzman Yardımcısı ve Daire Tabibi kadroları karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli personel çalıştırılabileceği, bunların, istekleri halinde T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilecekleri hüküm altına alınmış; bu fıkra hükmü, 02.11.2011 günlü, 28103 sayılı ( Mükerrer ) Resmi Gazete’de yayımlanan 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 1. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

Aynı ( 666 sayılı ) KHK’nın 3. maddesiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen “Uzman istihdamı” başlıklı ek 41. maddenin üçüncü fıkrasında, uzman yardımcılarının mesleğe özel yarışma sınavı ile alınacağı, uzman yardımcılığı giriş sınavının merkezi sınav sonuçlarına göre; yazılı ve sözlü sınav veya yalnızca sözlü sınavdan oluşacağı, yazılı sınavın, kurumun görev alanına göre yönetmelikle belirlenen konulardan yapılacağı, yazılı sınav sonucunda yetmiş puandan az olmamak üzere, en yüksek puandan başlanarak giriş sınavı duyurusunda belirtilen kadronun dört katına kadar adayın sözlü sınava çağrılacağı, dördüncü fıkrasında, sözlü sınavda başarılı sayılmak için, komisyon başkan ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olmasının şart olduğu, başarı puanı en yüksek olan adaydan başlanmak suretiyle giriş sınavı duyurusunda belirtilen uzman yardımcısı kadro sayısı kadar asıl adayların isimlerinin ilan edileceği, beşinci fıkrasında, uzman yardımcılığına atananların, en az üç yıl çalışmak ve istihdam edildikleri birimlerce belirlenecek konularda hazırlayacakları uzmanlık tezinin, oluşturulacak tez jürisi tarafından kabul edilmek kaydıyla, yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanacakları, yeterlik sınavında başarılı olanların uzman kadrolarına atanabilmelerinin, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından asgari (C), Dışişleri Uzmanlığı için asgari (B) düzeyinde veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belgeye yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde sahip olma şartına bağlı olduğu, yedinci fıkrasında ise, bu maddenin üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralarda yer alan hükümlerin, 36. maddenin “Ortak Hükümler” Bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde belirtilen uzman ve uzman yardımcılarından merkez teşkilatına ait kadrolarda bulunanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi uzman ve uzman yardımcıları ile 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun eki (III) sayılı Cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumların uzman ve uzman yardımcıları hakkında da uygulanacağı hükmüne yer verilmiş; 657 sayılı Yasa’nın 36. maddesinin “Ortak Hükümler” başlıklı bölümünün (A) fıkrasının 11 numaralı bendine, 666 sayılı KHK’nın 5. maddesiyle, “Başbakanlık Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Adalet Uzman Yardımcıları, Dışişleri Uzman Yardımcıları, İçişleri Uzman Yardımcıları, Millî Savunma Uzman Yardımcıları, Yükseköğretim Kurulu Uzman Yardımcıları, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzman Yardımcıları,” ibaresi ve “Başbakanlık Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Adalet Uzmanlığına, Dışişleri Uzmanlığına, İçişleri Uzmanlığına, Millî Savunma Uzmanlığına, Yükseköğretim Kurulu Uzmanlığına, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlığına,” ibaresi eklenmiştir.

Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na ekli I sayılı Cetvelde, hizmet sınıfları itibariyle unvan veya aylık alınan derecelere göre ek göstergeler belirtilmiş, söz konusu Cetvelin “I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” Bölümünün (g) bendinde; en az üç yıl süreli yükseköğrenim veren fakülte ve yüksekokulları bitirerek mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda (veya yüksek öğrenimli olup, özel kanunların öngördüğü şartları taşıyanlardan en az sekiz yıl mesleki görev yaptıktan sonra yine bu kanunların öngördüğü usule göre seçilerek) atanan ve bu bentte belirtilen unvanlara sahip olanlardan 1. dereceden aylık alanlar için uygulanacak ek gösterge oranı 3600 olarak tespit edilmiş, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanları da yine 666 sayılı KHK’nın 5. maddesiyle söz konusu bende ilave edilmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinin irdelenmesinden, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na 666 sayılı KHK’nın 3. maddesiyle eklenen ek 41. maddede, bu madde kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilecek uzman ve uzman yardımcılarına ilişkin kuralların belirlendiği, söz konusu maddede yer alan düzenlemelerde, mesleğe özel yarışma sınavı ile uzman yardımcısının alınması, bunların, en az üç yıl çalışıp uzmanlık tezini verdikten sonra yeterlik sınavına girmesi ve yeterlik sınavında başarılı olmaları halinde uzman kadrolarına atanmaları hususlarına yer verildiği, belirtilen hususların, anılan maddenin yedinci fıkrası uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanları ile Uzman Yardımcıları hakkında da uygulanacağı, öte yandan, 657 sayılı Yasa’ya ekli I sayılı Cetvelin “I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” başlıklı bölümünün (g) bendine aynı ( 666 sayılı ) KHK’nın 5. maddesiyle eklenen unvanlar arasında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlığının da yer aldığı, buna göre, 666 sayılı KHK’nın yukarıda belirtilen hükümlerinin yürürlüğe girmesinden sonra, 657 sayılı Kanun’un ek 41. maddesine istinaden mesleğe özel yarışma sınavı ile uzman yardımcısı unvanıyla girip uzmanlık tezini veren ve yeterlik sınavında da başarılı olmak suretiyle atanan uzmanların 3600 ek gösterge rakamından yararlandırılmalarına olanak sağlandığı kanaatine varılmıştır.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacının, 1980 yılından itibaren farklı kurumlarda memur, sekreter, zabıt katibi ve müşavir unvanlarıyla görev yaptığı, 30.10.1996 tarihinde ise Özelleştirme İdaresi Başkanlığı emrine Uzman unvanıyla atandığı, 666 sayılı Kamu Görevlilerinin Mali Haklarının Düzenlenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname uyarınca 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yapılan değişikliklere bağlı olarak ek gösterge ve diğer mali haklardan faydalanmak amacıyla yaptığı başvurunun dava konusu işlemle reddi üzerine de görülmekte olan davayı açtığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık, davalı idare emrine, 666 sayılı KHK’nın yürürlüğe girmesinden önceki dönemde Uzman olarak atananların, 657 sayılı Yasa’ya ekli I sayılı Cetvelin “I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” Bölümünün (g) bendinde belirtilen ek gösterge rakamından yararlandırılıp yararlandırılamayacakları hususundan kaynaklanmıştır.
Söz konusu bentte yer alan unvanlara sahip kişilerin bu bentte belirtilen ek gösterge rakamlarından yararlanabilmeleri için, “en az üç yıl süreli yükseköğrenim veren fakülte ve yüksekokulları bitirerek mesleğe özel yarışma sınavı ile girme ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanma” veya “yüksek öğrenimli olup, özel kanunların öngördüğü şartları taşıyanlardan en az sekiz yıl mesleki görev yaptıktan sonra yine bu kanunların öngördüğü usule göre seçilerek atanma” şartlarından birini taşımaları gerekmektedir.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlığı kadrosuna, mesleğe özel yarışma sınavı ile girme ve belirli belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda atanmaya ilişkin yasal düzenleme, 657 sayılı Yasa’ya 666 sayılı KHK ile eklenen ek 41. madde ile getirilmiştir.
Buna göre, 657 sayılı Yasa’ya ekli I sayılı Cetvelin I/g maddesinde yer alan ek gösterge rakamından faydalanacak olan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanlarının, 666 sayılı KHK ile 657 sayılı Kanun’a eklenen ek 41. madde kapsamında söz konusu kadroya atanan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanları olduğu hususunda kuşku bulunmamakta olup; 666 sayılı KHK’nın yürürlüğe girdiği tarihten önce davalı idarede görev yapan uzmanların da belirtilen mevzuat kapsamında yer alan ek gösterge rakamlarından yararlanabilmeleri için, yasakoyucunun bu konuda açık ve net iradesi olmalıdır.
Öte yandan, 666 sayılı KHK’nın yürürlüğe girdiği tarihten önce Özelleştirme İdaresi Başkanlığı emrinde Uzman olarak görev yapanların, belirli süre mesleki görev yaptıktan sonra söz konusu kadroya seçilerek atanmaları yönünde 4046 sayılı Yasa’da her hangi bir özel düzenleme mevcut değildir.
Dolayısıyla, 666 sayılı KHK’nın yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemde davalı idare emrine Uzman kadrosuna atananların, “özel kanunların öngördüğü şartları taşıyanlardan en az sekiz yıl mesleki görev yaptıktan sonra yine bu kanunların öngördüğü usule göre seçilerek atanma” koşulunu taşıdıklarının kabulüne de olanak yoktur.
Bu durumda, 657 sayılı Yasa’ya ekli I sayılı Cetvelin “I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı” başlıklı bölümünün (g) bendinde yer alan koşulları taşımayan davacının, söz konusu bentte bulunan ek gösterge rakamlarından yararlandırılmasına imkan olmadığından, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Ayrıca, Anayasa Mahkemesi kararlarında da açıkça vurgulandığı üzere; Anayasa’nın 10. maddesinde öngörülen “yasa önünde eşitlik ilkesi”, hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusudur. Bu ilke ile eylemli değil, hukuksal eşitlik öngörülmüştür. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunan kişilerin yasalar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilkeyle, aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak yasa karşısında eşitliğin çiğnenmesi yasaklanmıştır. Yasa önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları ve uygulamaları gerektirebilir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa’da öngörülen eşitlik ilkesi zedelenmez.
Buna göre, 657 sayılı Yasa’nın ek 41. maddesinde yer alan düzenlemeye göre mesleğe özel yarışma sınavı ile giren Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Uzmanları ile söz konusu maddenin yürürlüğe girmesinden önce atanan Uzmanların, mesleğe girmelerinde ve kabul edilmelerinde farklı hukuki süreçlere tabi olmaları nedeniyle, dava konusu olayda eşitlik ilkesine aykırı bir durumdan söz edilemeyeceğinden, aksi yöndeki davacı iddialarına da itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, Ankara 5. İdare Mahkemesi’nce verilen 20.02.2013 günlü, E:2012/660, K:2013/226 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun’la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme’ye gönderilmesine, tebliğ tarihini izleyen onbeş gün içinde Danıştay’a kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 12.12.2013 tarihinde, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY
İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olduğundan anılan kararın onanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.