T.C.
Yargıtay
11. Hukuk Dairesi
Karar No:2012/9519
K. Tarihi:31.5.2012
ÖZET: TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNDE EDİMLER VE YÜKÜMLÜLÜKLER BU SÖZLEŞMENİN TARAFLARI ARASINDA OLUP, SÖZLEŞMENİN TARAFI OLMAYAN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE BİR YÜKÜMLÜLÜK GETİRMEZ. BU ŞEKİLDEKİ TEK SATICILIĞIN HAKSIZ REKABET YOLUYLA KORUNMASI KURAL OLARAK MÜMKÜN DEĞİLDİR. ANCAK, DAVALI FİRMANIN ALDATICI VEYA HÜSNÜNİYET KAİDELERİNE AYKIRI BİR İKTİSADİ REKABETİ VAR İSE VEYA TEK SATICININ YAPTIĞI TANITIMDAN VE PAZARLAMADAKİ ÖZEL ÇABALARINDAN ELDE ETTİĞİ BAŞARIDAN YARARLANILMASI SÖZ KONUSU İSE HAKSIZ REKABETTEN BAHSEDİLEBİLİR. DAVACININ, MÜNHASIRLIK İÇERMEYEN TEK SATICILIK HAKKINI KAZANMASI ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN BAŞKA YERLERDEN TEMİN ETTİĞİ MALLARIN SATIŞINA ENGEL OLMAYACAĞI GÖZETİLMELİDİR.
Taraflar arasında görülen davada (Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesi)’nce verilen 29.12.2010 tarih ve 2008/334-2010/517 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin K… Derneği ile imzaladığı bayilik sözleşmesi uyarınca Eskişehir’de K… Maden Suyunun satışı ve pazarlanması konusunda tek satıcı olduğunu, davalının maden suyunu müvekkilinin fiyatının altında satarak müvekkilinin müşterileri nezdinde itibarını sarstığını, daha önce kesinleşen 2004/189 esas, 2005/755 sayılı karar ile haksız rekabetin men’ine karar verildiğini, ancak davalının eylemlerine devam ettiğini ve müvekkilini zarara uğrattığını ileri sürerek, haksız rekabetin önlenmesine, 5.000 TL maddi ve 5.000 TL manevi tazminatın önceki dava tarihi olan 09.04.2004 tarihinden itibaren işletilecek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının emsal gösterdiği kararda müvekkilinin men edilen eyleminin başka şehirlerdeki bayilerden satın aldığı K… Maden Suyunu Eskişehir’de pazarlaması olduğunu, bu defa müvekkilinin işyeri ve depolarında yapılan aramada elde edilen maden suyunu toptan satış yapan B… Toplu Tüketim A.Ş.’den satın aldığını ve sadece işyerinde satış yaptığını, tek satıcılık sözleşmesinin taraflarının diğer satıcı veya kullanıcıların söz konusu malları diğer kaynaklardan temin etmelerini önleyemeyeceğini, tek satıcılık sözleşmesi ile 3. kişilere yükümlülük getirilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalının Eskişehir Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kesinleşen 2004/189 E., 2005/755 K. sayılı kararına konu maden suyunu Konya’da bulunan Y… Ltd. Şti. ve B… Ticaret’ten temin etmesi ile bu dönemde B… Toplu Tük. A.Ş.’den satın alarak Eskişehir’de satması arasında bir fark bulunmadığı, B… Toplu Tük. A.Ş.’nin K…’yla olan sözleşmesinin bu şekilde satın alınan maden suyunu davacının tek satıcı olduğu bölgede pazarlama hakkı vermeyeceği, davalı vekilinin tek satıcılık sözleşmesinin kendileri için bağlayıcı olmayıp, B… Top. A.Ş.’den satın aldığı suları satmasının önlenemeyeceği itirazına itibar edilemeyeceği gerekçesiyle davalının haksız rekabetinin önlenmesine, 357.20 TL maddi tazminatın faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, haksız rekabetin önlenmesi, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Tek satıcılık sözleşmesinde edimler ve yükümlülükler bu sözleşmenin tarafları arasında olup, sözleşmenin tarafı olmayan üçüncü kişilere bir yükümlülük getirmez. Bu şekildeki tek satıcılığın haksız rekabet yoluyla korunması kural olarak mümkün değildir. Ancak, davalı firmanın aldatıcı veya hüsnüniyet kaidelerine aykırı bir iktisadi rekabeti var ise veya tek satıcının yaptığı tanıtımdan ve pazarlamadaki özel çabalarından elde ettiği başarıdan yararlanılması söz konusu ise haksız rekabetten bahsedilebilir. Mahkemece, Eskişehir’de faaliyet gösteren B… Toplu Tük. A.Ş.’nin K… Derneği’nden toptan aldığı maden sularını, davalının satın alarak Eskişehir’de pazarlaması ve satmasının haksız rekabet oluşturacağı gerekçesiyle haksız rekabetin önlenmesine ve maddi tazminata karar verilmiş ise de, davacı ile K… Derneği arasındaki bayilik sözleşmesi incelendiğinde davacıya münhasırlık tanınmadığı, dava dışı K… Derneği’nin 22.01.2010 tarihli yazısında Eskişehir’de davacı şirket dışında ürünlerini B… Toplu Tüketim Pazarlama A.Ş.’nin de pazarladığını bildirdiği, davalının K… Derneği’nin bayii olmadığı halde bayi imiş gibi hareket ettiğinin iddia ve ispat olunmadığı gözönüne alındığında davacının K… Derneği ile yaptığı sözleşmede Eskişehir’de münhasırlık içermeyen tek satıcılık hakkını kazanması üçüncü kişilerin başka yerlerden temin ettiği malların satışına engel olmaz. Mahkemece yukarıda bahsedilen hususlar nazara alınmadan yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
S o n u ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 31.05.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
