Eğitim ve Öğretim Giderlerinden Kaynaklanan Alacağın Tahsili

Esas No:2013/6436
Karar No:2013/10636
K. Tarihi:18.6.2013
Dava dilekçesinde, eğitim ve öğretim giderlerinden kaynaklanan 331.181,00 TL alacağın, 108.143,00 TL’lik asıl alacak kısmına 16.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hükmün temyiz incelemesi taraf vekillerince, incelemenin duruşmalı olarak yapılması ise davacı vekili tarafından yasal süresi içinde verilen temyiz dilekçesi ile istenilmekle taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan günde temyiz edenlerden davacı vekili ve davalı vekili geldiler. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili dava dilekçesinde, davalının Hava Kuvvetleri Komutanlığı emrinde pilot üsteğmen olarak görevli iken 926 sayılı Personel Kanununun 112. maddesi gereği mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeden resen emekliye ayrıldığını, 17.12.2005 tarih ve TSK Personelinin Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine İlişkin Yönetmelik gereği mecburi hizmet süresini tamamlamadan her ne şekilde olursa olsun TSK’dan ayrılan veya ilişiği kesilenlerin askeri öğrencilikle ve subay astsubay olarak nasbedildikten sonra yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının tahsil edilmesi gerektiğini, davalıya yapılan toplam eğitim maliyeti 189.932,00 TL olup hizmet süresi düşüldükten sonra ödenmesi gereken faizsiz maliyetin 108.143,00 TL, ayrıldığı tarih itibariyle faizli maliyetin ise 581.655 TL, hizmet süresi olan 6 yıl 5 ay 16 gün düştükten sonra bu bedelin 331.181,00 TL olduğunu belirterek, 331.181,00 TL alacağın 108.143,00 TL asıl alacağın 16.02.2009 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir. Mahkemece; alınan bilirkişi raporlarına göre davalının durumunun Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin D/42 F 13 maddesine uygun olduğu, bu kapsamda olan hastalıklarda “TSK’da görev yapamaz” raporu verildiği, TSK Personel Kanununun 112. maddesinde “TSK’da görev yapamaz” raporu verilenlerin tazminat ödemekten hariç tutuldukları, davacının davasının sübut bulmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 112. maddesine 03.07.2003 tarihinde 4917 Sayılı Yasa ile eklenen 5. fıkrasında “Türk Silahlı Kuvvetleri’nden her ne şekilde olursa olsun mecburî hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silâhlı Kuvvetleri’nde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak Türk Silâhlı Kuvvetleri’nden ayrılanlar hariç), her yıl kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; askerî öğrenci, subay ve astsubay nasbedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını, yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak kanunî faizi ile birlikte tazminat olarak öderler. Öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının hangi unsurlardan oluşacağı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar; Millî Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları tarafından müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir” hükmü yer almaktadır. Yasanın uygulanmasını gösteren ve 17.12.2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelik’in 5. maddesinde ise, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak ayrılanlar hariç olmak üzere her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar ile ilgili maliyet hesabında; Öğrencilik dönemine ait 3 Eylül 1985 tarihli ve 18857 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Askerî Okullara Alınan Öğrenciler ile Silahlı Kuvvetler Hesabına Fakülte ve Yüksek Okullarda Okuyan Öğrenciler İçin Yüklenme Senedi Düzenlenmesine ve Bu Okullardan Çeşitli Sebeplerle Ayrılacak Öğrencilere veya Kefillerine Ödettirilecek Tazminata Dair Yönetmelik hükümleri uygulanarak yapılacak hesaplamada; yiyecek, giyim-kuşam, öğrenci harçlıkları, kitap-kırtasiye, vize-diploma-sınav ve benzeri harçlar, öğretim ve eğitimin gerektirdiği ulaşım giderleri, ilaç-tedavi giderleri, barındırma, askerî liseler hazırlık sınıfları yabancı dil eğitimleri, atış, personel ve amortisman giderleri ile görmüş olduğu kurs masraflarının dikkate alınacağı açıklanmış; aynı yönetmeliğin 6. maddesinin (b) fıkrasında masrafların yapıldığı yıl esas alınarak, ayrıldığı ve ilişiğinin kesildiği tarihe kadar kanuni faizi hesaplanarak tazminat hesabı yapılacağı; yine yönetmeliğin geçici maddesinde ise yönetmeliğin yayımlandığı tarihte henüz ödeme yapmamış, ancak Türk Silahlı Kuvvetlerden ilişiği kesilmiş personele de bu yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Dosya içerisinde bulunan bilgi ve belgelerden; davalının Hava Harp Okulu’nda eğitim gördükten sonra 30.08.2002 tarihinde teğmen olarak nasbedildiği, pilot üsteğmen olarak görev yapmakta iken, sevk edildiği İzmir Asker Hastanesi Baştabipliği Güzelyalı Hava Muayene Merkezi Başkanlığı’nca düzenlenen 19.08.2008 tarihli Hava Kuvvetleri Uçucu Muayene Raporunda “Biküspid aort kapağı, hafif aort yetersizliği” tanısı ile “Arızası uçuştan dolayı değildir. Yeniden sınıflandırılması uygundur. Adi malul olduğuna karar verildi” şeklinde rapor düzenlendiği, davalının Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin 39. maddesinde belirtilen 30 günlük süre içerisinde söz konusu rapora itiraz etmediği ve yeniden sınıflandırmayı kabul etmeyerek kendi isteği üzerine 09.02.2009 tarihinde emekliye sevk edildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda sözü edilen yasa ve ilgili yönetmelik hükümleri dikkate alındığında; ancak Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak ayrılanlardan kalan mecburi hizmetine karşılık gelen miktarda tazminatın alınmayacağı belirtilmiş olup, onun haricinde adi malül olması nedeniyle kendi isteğiyle emekliye sevk edilenler tazminat ödemekten muaf tutulmamıştır. Bu sebeple; mahkemece, davalının öğrencilik dönemine ilişkin olan masraflar ile görmüş olduğu kurslar nedeniyle yapılan masraflar, yukarıda açıklanan hususlar doğrultusunda ve yargılama sırasında yürürlüğe giren “6000 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile “6318 sayılı Askerlik Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 47. maddesiyle 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 112. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik de değerlendirilerek, davalının kalan mecburi hizmetine karşılık gelen borcu ile bu borcun işlemiş faizinin bilirkişiye hesaplattırılıp belirlenen miktara hükmedilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçelerle ve Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nin 31/1-9. maddesinde belirtilmeyen sağlık kuruluşlarından alınan raporlara dayanarak davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davacı yararına takdir edilen 990,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı tarafa iadesine, 18.06.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.