Araç Kiralama Ve Hasar Bedellerinden Doğan Alacak Davası

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı itirazın iptali davasına dair karar, davacı ve davalılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, araç kira sözleşmeleri gereğince faturaya dayalı alacağın tahsili için başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili ve davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; Davalı ile aralarındaki araç kiralama sözleşmeleri ve değişim protokolünden kaynaklanan ticari ilişki sebebi ile davalıdan çeşitli alacakları bulunduğunu, kiralanan araçlardaki hasar onarım bedeli ve trafik cezaları sebebi ile davalıdan 56.567,59 TL alacaklı olduğunu, bu alacağın tahsili için başlatılan icra takibine davalının haksız olarak itiraz ettiğini, kiralama süresi içinde kesilen trafik cezalarının müvekkili tarafından ödendiğini, sözleşmenin 6.1 maddesi uyarınca kiracının trafik cezalarından davalının sorumlu olduğunu, sözleşmelerin 6.4 ve 6.5 maddeleri gereğince ikame araç tahsis edildiğini, ikame araç tahsisine konu kaza/hasar kullanıcı hatasından kaynaklanmakta ise ikame aracın kullanıldığı süredeki kira bedelinden de kiracının sorumlu olduğunu, sözleşmenin sona ermesini takiben teslim edilen araçlarda normal kullanım dolayısıyla sigorta tarafından karşılanmayan her çeşit hasar bedelinden de sözleşmenin 11/2 maddesi uyarınca kiracının sorumlu olduğunu, araçlarla ilgili geri dönüş ekspertiz formlarına dayanılarak ortaya çıkan masraflar için fatura düzenlendiğini, sözleşmeye dayalı alacağının davalı tarafından ödenmediğini, yapılan icra takibine de itiraz edildiğini belirterek itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir. Davalılar vekili ise; Davacının araç kiralama sözleşmesindeki yükümlülüklerini yerine getirmediğini, buna karşılık müvekkilinin sözleşmedeki yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirdiğini, davacıya icra takibinde talep edildiği kadar borçlu olmadığını bir kısım trafik para cezalarının müvekkili tarafından ödendiğini, davacının iddia ettiği ikame araç bedelleri ile ilgili olarak davacının Muğla SHM sinin 2010/156 ve Artvin SHM sinin 2011/3 D.İş sayılı dosyalarından yapılan delil tespitlerine itiraz edildiğini, ayrıca geri dönen araçlardaki hasar onarım ve eksiklikleri bedelleri iddialarında da mutabık kalınan ödemelerin yapıldığını, mutabakat sağlanamayan haksız talepte bulunulan faturalara itiraz edildiğini, alacak iddiasının yargılamayı gerektirdiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne ve icra takibinin 54.115,33 TL üzerinden devamına, uyuşmazlık yargılamayı gerektirdiğinden davacı vekilinin icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosya kapsamına toplanan delillere mevcut deliller takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir.
2-) Davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmeleri konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Araç kiralama sözleşmelerine göre 15.09.2005 başlangıç tarihli 15.09.2008 bitiş tarihli kira sözleşmesi ile 32 adet araç, 04.04.2007 başlangıç tarihli 04.04.2010 bitiş tarihli kira sözleşmesi ile 11 adet araç, 30.04.2007 başlangıç tarihli 30.04.2010 bitiş tarihli kira sözleşmesi ile 9 adet araç, 07.10.2008 başlangıç tarihli 07.10.2011 bitiş tarihli kira sözleşmesi ile 12 adet araç, 19.11.2008 başlangıç tarihli 19.11.2011 bitiş tarihli kira sözleşmesi ile 17 adet araç davacı tarafından davalıya kiraya verilmiş olup sözleşmelerin birbirleri ile aynı hükümleri içerdikleri görülmüştür. Kira sözleşmelerinin 6.1 maddesinde; Kiracının kira süresince trafik cezalarından sorumlu olduğu, 6.2 maddesinde; Herhangi bir kaza anında kiracı kazayla ilgili kaza tespit tutanağı alkol raporu, ehliyet fotokopisi, karşı araca ilişkin sigorta poliçesi ile birlikte 24 saat içinde kiralayanı haberdar edeceği, 6.3 maddesinde; Kaza ile ilgili evrakların kiracı tarafından alınmaması veya kaza tarihinden itibaren 4 iş günü içinde kiralayana teslim edilmemesi halinde aracın çekici bedeli, tamir bedeli ve aracın tamir süresine ait kira bedelini kaza tarihinden 10 iş günü içinde ödeyeceği, 6.4 maddesinde; Herhangi bir kaza veya aracın kullanımını engelleyen bir arıza halinde kiracı kiralayanı olayın vukuundan en geç 24 saat içinde haberdar edeceği, talep edilmesi durumunda kiralayan tarafından 24 saat işçinde ikame araç tahsis edileceği, 6.5 maddesinde; Trafik kaza tutanakları veya yetkili servis raporunda kazanın oluşumunda kasko sigorta koşullarına uyulmadığının anlaşılması durumunda aracın tamiri için geçen sürenin kira bedeliyle talep edilmişse ikame aracın kullanıldığı sürenin kira bedelinin kiracı tarafından ödeneceği düzenlenmiştir. Sözleşmenin 8.1 maddesinde; Kiralayanın istediği bir sigorta şirketine kasko sigortasını yaptıracağı, 9.2 maddesinde; Kira bedeline zorunlu trafik sigortası, kasko sigortası, periyodik onarım ve bakım masraflarının dahil olduğu, sözleşmelerin 11.2 maddesinde ise araçların iadesi sırasında araçta meydana gelmiş normal kullanım dolayısıyla oluşan aşınma hariç, sigorta tarafından karşılanmayan her çeşit hasar bedelinin kiracıya fatura edileceği kiracının da bu bedeli 5 gün içinde ödeyeceği kararlaştırılmıştır.
Davacı tarafından başlatılan icra takibinde yukarıda belirtilen kira sözleşmeleri ve 10 adet faturaya dayalı olarak 63.178,33 TL alacağın tahsili istenmiştir. Ödeme emrinin tebliği üzerine borçlu süresinde itiraz ederek davalı şirket kayıtlarında görünen 6.610,74 TL dışındaki borca ve ferilerine itiraz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde takibe dayanak oluşturan faturaların hangi alacak sebebiyle düzenlendiğini açıklamış olup dava dilekçesi ekinde kiralanan araçlarla ilgili geri dönüş ekspertiz formları, kiralanan araçlardan . plakalı araç hakkında trafik kazası tespit tutanağı, Artvin Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/3 D.İş sayılı dosyasında yapılan delil tespitine ilişkin bilirkişi raporları ve bu aracın onarımına ilişkin belgeler ile . plakalı aracın trafik kazası sonucunda hasar görmesi nedeni ile yapılan delil tespiti sonucunda Muğla Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/156 D.İş sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporunun ve ayrıca hasar ve tamir masraflarına ilişkin belgelerin ekli olduğu görülmüştür.
Mahkemece yapılan yargılama sırasında adli tıp trafik dairesi uzmanı bilirkişiden rapor alınmış olup bilirkişi raporunda tablo halinde 35 adet araçtaki hasar ve parça ve işçilik bedellerinin yazılı olduğu toplam hasar miktarının 49.485 TL olarak hesaplandığı, rapor içeriğinde .plaka sayılı araçla ilgili olarak davacı tarafından düzenlenen .nolu fatura bedeli olan 7.372,00 TL ile dava dışı A. O. tarafından aynı araçla ilgili düzenlenen . nolu fatura bedeli 3.491,15 TL toplanarak 10.863,15 TL rakamının hasar miktarı olarak belirlendiği görülmüştür. Dosya arasında bulunan mali müşavir bilirkişi raporunda ise, araç hasarları ile ilgili olarak önceki bilirkişi raporunda 49.485 TL hasar miktarının belirlendiği, ancak davacı tarafından düzenlenen 715817 nolu faturanın dikkate alınmadığı belirtilerek bu fatura bedeli olan 8.804,71 TL ile davacı tarafından ödenen trafik cezaları toplamı 2436,36 TL nin de eklenmesi sonucunda toplam 60.726,07 TL alacak miktarının hesaplandığı görülmüştür. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; İcra takibinde kabul edilen miktar olan 6.610,74 TL nin bilirkişi raporunda hesaplanan 60.726,07 TL den çıkarılması sonucunda takibin 54.115,33 TL üzerinden devamına karar verilmiştir.
Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmeleri hükümlerine göre herhangi bir kaza anında kiracı kazayla ilgili kaza tespit tutanağı alkol raporu, ehliyet fotokopisi, karşı araca ilişkin sigorta poliçesi ile birlikte 24 saat içinde kiralayanı haberdar edeceği, kiralayanın ise kasko sigortası yaptıracağı, kira bedeline kasko sigortası ve periyodik bakım onarım masraflarının dahil olduğu, araçların iadesi sırasında araçta meydana gelmiş normal kullanım dışında sigorta tarafından karşılanmayan her çeşit hasarın kiracı tarafından ödeneceği kararlaştırılmıştır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporlarında; Araçlarda meydana gelen hasarların normal kullanımdan kaynaklanıp kaynaklanmadığı açıklanmadığı gibi, raporda araçların parça isimleri sıralanarak sonunda hasarlı ifadesi belirtilmek suretiyle her bir araçla ilgili toplam parça ve işçilik bedelinin belirtildiği davacı tarafından trafik kazası nedeni ile hasar gören araçlarla ilgili düzenlenen faturaların aynen rapora aktarılarak sadece toplama işlemi yapıldığı görülmüştür.
Mahkemece taraflar arasında düzenlenen ve yukarıda açıklanan sözleşme hükümleri kapsamında davalının sorumlu olduğu borç miktarının belirlenmesi, bu kapsamda kiralanan araçlarda meydana gelen hasarın olağan kullanımdan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, araçların kasko sigortasının yapılıp yapılmadığı, kiralama süresi içinde meydana gelen trafik kazalarıyla ilgili olarak, meydana gelen hasarın sigorta şirketi tarafından karşılanıp karşılanmadığı, hasardan davalının sorumlu olup olmadığı, hasar nedeni ile onarım bedellerine ilişkin olarak düzenlenen fatura miktarlarının meydana gelen hasara uygun olup olmadığı üzerinde durulmaksızın ve sözleşme hükümlerine göre tarafların sorumlulukları değerlendirilerek tartışılmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428. maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edenlere iadesine, 22/10/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.